بررسی همبستگی سن تقویمی، سن اسکلتی، سن دندانی و سن تخمینی از رادیو گرافی پانورامیک در مراجعه کنندگان به کلینیک های دندانپزشکی شهر یزد در سال ۸۴-۱۳۸۳

سابقه و هدف: پیش بینی پتانسیل رشدی در بیماران یکی از عوامل مهم در طرح درمان موفق ارتودنسی است که با استفاده از مرحله سن اسکلتی و یا سایر شاخص هایی نظیر سن شناسنامه ای، بلوغ جنسی، مراحل تکامل دندانی، قد و وزن انجام می پذیرد. اهمیت دیگر تعیین سن بیماران، استفاده آن در مراکز پزشکی قانونی می باشد، تا بتوان سن افراد دارای اشکال در ثبت تاریخ تولد و سن مجرمان زیر 18 سال یا بالای 18 سال را تشخیص داد. هدف از این مطالعه تعیین میزان همبستگی بین سن اسکلتی، سن دندانی، سن تقویمی و سن حاصل از رادیوگرافی پانورامیک در بیماران مورد بررسی بود.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی (cross sectional) از نوعdiagnostic study با همکاری سازمان پزشکی قانونی و دانشکده دندانپزشکی شهید صدوقی یزد در سال 84-1383 بر روی 58 بیمار با محدوده سنی 15 تا 25 سال که به منظور جراحی دندان عقل به مطب خصوصی مراجعه کرده بودند انجام شد. انتخاب نمونه ها به روش متوالی تا تکمیل حجم نمونه انجام شد. هر بیمار دارای چهار پرسشنامه شامل سن شناسنامه ای، سن تعیین شده از روی رادیوگرافی پانورامیک، سن تعیین شده از روی دندان جراحی شده و سن تخمین زده شده از طریق رادیوگرافی مچ دست بود. رادیوگرافی های پانورامیک توسط دو رادیولوژیست دهان و فک و صورت و رادیوگرافی های مچ دست نیز توسط دو پزشک رادیولوژیست تعیین سن شدند. محاسبات آماری از طریق آزمون های paired t ضریب همبستگی، kolmogorov– smirnov, wilcoxon انجام پذیرفت.یافته ها: کمترین خطاهای به دست آمده در تخمین سن با سن تقویمی بیمار، مربوط به دندان عقل کشیده شده سمت راست فک پایین بود (با 1.6 ماه تفاوت). رادیوگرافی مچ دست بیشترین خطای برآورد را در برداشت و هر دو رادیولوژیست سن را به طور معنی داری کمتر از سن تقویمی برآورد کرده بودند (p=0.000). در رادیوگرافی پانورامیک بهترین نتیجه برای تخمین سن در گروهی از افراد، استفاده از ماگزیمم سن برآورد شده از دندان های عقل سمت راست دو فک بود. ولی زمانی که تخمین سن در یک فرد خاص مورد نظر بود دندان عقل سمت راست فک بالا با احتمال 39.4% بیشترین نزدیکی را به سن تقویمی نشان داد. دندان عقل چپ فک پایین با 24.5% و دندان عقل سمت راست فک پاین با 23.9% بعد از آن قرار داشتند.نتیجه گیری: تخمین سن با استفاده از دندان های عقل در رادیوگرافی پانورامیک روشی مناسب و قابل گزارش به پزشکی قانونی است و به علت اینکه رادیوگرافی مچ دست بیشترین خطا را در تخمین سن نشان داد، استفاده از آن در سنین بالای 18 سال پیشنهاد نمی شود.